Monday, June 07, 2010

Arangkada of Leo Lastimosa for June 8, 2010

                        Luba sa pagpakisayod

 

            Kon pasikaran ang listahan nga gipagawas sa buhatan ni House Speaker Prospero Nograles, unom ka kongresista sa Sugbo ang nakaapil og patay sa Freedom of Information (FOI) bill.  Kay kabahin sila sa 140 ka kongresista nga wa motubag sa roll call sa kataposang adlaw sa sesyon sa House of Representatives, maoy hinungdan nga way nakuha nga quorum ug wa mapasar ang balaodnon nga mohimo na untang mas sayon sa pagpakisayod sa mga magbubuhis sa mga transaksiyon sa kagamhanan.

            Ang mosunod nga mga kongresista sa Sugbo gihulagway sa buhatan ni Nograles nga mahimong nipalta o nitambong sa sesyon apan wa maningog dihang gitawag ang ilang mga ngan:  Eduardo Gullas sa unang distrito; Pablo Garcia sa ikaduhang distrito; Pablo John Garcia sa ikatulong distrito; Celestino Martinez Jr. sa ikaupat nga distrito; Ramon Durano VI sa ikalimang distrito; ug Pastor Alcover Jr. sa Anad Partylist.

                        -o0o-

            Ang kadagkoan sa Simbahang Katoliko ug non-government organizations niawhag sa mga botante pagsilot sa mga kongresista nga nipatay sa FOI pinaagi sa pagsalikway nila sa umaabot nga piniliay.  Kay ang mga opisyal sa kagamhanan nga di ganahang mobukas sa ilang transaksiyon ngadto sa publiko angayng dudahan nga may nangalisbo nga mga tinagoan.

            Si Kongresista Bienvenido Abante, nga maoy nangamahan sa FOI, nibutyag nga dayong sugod sa sesyon, gisugo siya ni Speaker Nograles sa pagbasa og pakigpung nga mopasalig sa mga kongresista nga ang balaodnon di retroactive.  Sa ato pa, maggamit lang alang sa umaabot nga mga transaksiyon, way apil ang nangaging mga transaksiyon.  Apan wa pa gani siyang kabarug, sa lakang nga giisip ni Abante nga pagbukubuko niya, gikuwestiyon nang quorum.

                        -o0o-

            Tulo ra ka Sugbuanong kongresista ang makalikay sa kasilag sa mga botante—kana, kon takos na silang mohinumdom sa nangaging mga atraso sa ilang mga politiko.  Ang mosunod mao ray naapil sa 128 ka mga magbabalaod nga andam na untang motuki sa FOI:  Silang Raul del Mar, Antonio Cuenco ug Nerissa Soon-Ruiz.

            Malili sab sa listahan sa Kongreso nga ang gitawag nga kongresista sa ikaupat nga distrito di na si Benhur Salimbangon.  Kon dili si Martinez na nga giila sa Korte Suprema nga maoy tinuorayng mananaog sa piniliay sa 2007.  Giila lang hinuon si Martinez sa iyang apelyido, way "Celestino Jr."

                        -o0o-

            Dul-an na sa 100 ka mga nasud sa tibuok kalibotan ang dunay susamang mga balaod.  Ang labing karaan mao ang Freedom of the Press Act of 1766 sa Sweden.

            Ang labing batakang prinsipyo sa tanang balaod nga naghatag og kagawasan sa pagpakisayod mao ang pagbalhin sa burden of proof gikan sa nangayo ngadto sa gipangayoan:  Ang nangayo sa kasayuran di kinahanglan nga mohatag og katin-awan, apan ang gipangayoan maoy angay nga mopasabot kon mobalibad.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com