Tuesday, October 20, 2009

Arangkada of Leo Lastimosa for October 21, 2009

                        Katalagman sa lana

 

            Sa wa pa ang gikahadlokan nga pagtugpa sa bagyong Ramil, gipasidan-an nang daan sa Pagasa ang mga molupyo sa maigo nga mga dapit sa pagbakwet nang daan.  May sukaranan ang kahadlok nga mas dako ang kadaot nga mamugna ning ikatulong sunudsunod ug mas paspas-og-hangin nga bagyo.  Angay lang nga mangaliya tang kapanalipdan ang mga biktima.

            Apan mas pait ang gidangatan sa mga biktima sa mas dakong katalagman sa ubang bahin sa nasud.  Lagi sa taga amihanang Luzon, wa sila hatagi og bisan gamayng pasidaan.  Morang kawatan sa kagabhion ang mga kompaniya sa lana nipahamtang sa makalilisang nga usbaw sa presyo samtang nangatug ang kinabag-an sa katawhan.

                        -o0o-

            Ka wa nilay kaluoy.  Wa gyod ang-anga.  P2 ang uminto sa matag litro sa krudo.  Magsangkiig intawon ang mga drayber sa public utility jeepneys (PUJs).  Silay mag-um-om sa mas dakong bayranan sa inadlaw nilang pamasada.  Kay di man dayong kapausbaw sa plitehan kon way pagtugot gikan sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB).

            Ang mga pasahero maglisod sab pagtakilid aron paghatag sa mas taas nga plitehan.  Takilid nang ilang panginabuhi.  Piyahok nang ilang panudlanan.  Busa ang pagpamugos pagpausbaw sa plitehan mosangpot sa pagmenos sa mga pasahero.  Sa padayong pagburot sa mga kompaniya sa lana, mas motidlom ang kita sa mga drayber ug mas lisod ang pagbiyahe sa mga pasahero.

                        -o0o-

            Ang kinaham nga panagang sa mga kompaniya sa lana mao ang Oil Deregulation Law.  Nga nagtugot nila sa pagpausbaw sa ilang presyo.  Bisan way pananghid ni pagtugot sa kagamhanan.  Apan ang balaod gitumong sa pagpalambo sa gawasnong merkado ug kumpetinsiya tali sa mga kompaniya sa lana.  Nga maoy wa mahitabo.

            Abundang mga ebidensiya nga, inay magpuhalay sa presyo alang sa kaayuhan sa mga konsumidor, nagkonsabong mga kompaniya sa lana pagpaburot sa ilang tubo ug pagtilok sa tanang kinitaan sa mga timawa.  Labing uwahing timaan:  Kon wa magkombuya, gimilagrohan ba diayng mga kompaniya sa lana nga managsama mang nipahamtang sa umintong P2 sa krudo, P1.50 sa kerosene, P1.25 sa premium gasoline ug P0.85 sa regular gasoline?

                        -o0o-

            Inay maalarma sa pagbudhi sa tinuorayng diwa sa balaod, si Pres. Arroyo didto na hinuon pusta sa mga kompaniya sa lana.  Gipatuyangan ang ilang way kinutoban nga kahangol sa ginansiya.  Inay mobaraw, nidupa na hinuon sa nangalisbo nga pagpahimus.

            Dihang gimandoan sa hukmanan nga ablihan ang mga libro sa mga kompaniya sa lana, ang abogadong Arroyo nangugat nga wa silay katungod ug ang gimandoan nga mga buhatan nagpatara ug nangiyugpos lang.  Sa kataposang duha ka sunudsunod nga pagsaka sa presyo sa lana, ang Malakanyang ug ang Kongreso nagpatuong nangasuko sa oil companies ug nasakitan alang sa katawhan.  Sa way pag-angkong silay nagpasiugda sa usa sa labing dakong katalagman sa tanang panahon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com